Ağız Kanserleri
Ağız kanserleri tüm kanserlerin yaklaşık % 4'ünü oluşturmakta ve yaygınlık açısından altıncı sırada yer almaktadır.
Ağız kanserlerinden ölümler ise tüm kanser ölümlerinin % 2'sine ulaşmaktadır. Bunun yanı sıra, baş boyun kanserlerinin radyoterapisinin de ağız bölgesinde sorunlara neden olduğu düşünülürse, bu alanda özel bir bakıma ihtiyacı olan geniş grubun bulunduğu görülmektedir.
Radyoterapi Sonucu Karşılaşılabilecek Sorunlar
Radyoterapi tedavisi sırasında ve sonrasında ağız diş sağlığını ilgilendiren birçok komplikasyonla karşılaşılmaktadır.
Bu sorunlar özellikle hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, ağrı ve sıkıntı verici problemlerdir.
Koruyucu Dişhekimliği uygulamalarıyla sorunların önlenmesi hem hastanın şikayetlerini azaltacak hem de daha ciddi komplikasyonların önüne geçilecektir.
Diş çürükleri radyoterapinin en önemli komplikasyonlarından biridir. Radyoterapinin 2. haftasından itibaren tükürük akış hızının azalması ve buna bağlı olarak tükürük tamponlama kapasitesinin düşmesi kariojenik mikro-organizma sayısında bir artışa neden olur. Hasta tedavi başlangıcında düşük çürük riskinde olsa bile, yukarıdaki koşullar hastanın çürük riskini çok yüksek düzeylere çıkarır.
Ağız kuruluğu iyileşmesinin, radyoterapinin bitiminden iki yıl sonrasına kadar uzayabilmesi hastanın kontrollerinin ve koruyucu programının devamlılığı açısından önem taşır.
Ağız kuruluğu ve mukositis nedeniyle ortaya çıkan yutkunma güçlüğü de hastaya ilave rahatsızlık verir.
Bunun yanı sıra, hastada bağışıklık sisteminin baskılanması nedeniyle, bakteri, virüs ve mantar enfeksiyonlarına artan eğilim de dikkate alınması gereken önemli bir noktadır. Ağız florasında Candida türleri sayısında görülen artış da yine önlenmesi gereken bir durumdur.
Mukositis, radyoterapinin başlamasından 12-15 gün sonra görülmeye başlayabilir. Mukositisin oluşum riski hastanın kan tablosunun değişmesine bağlı olarak nötropeni döneminde daha yüksektir. Mukositisin tam iyileşmesi, gerekli önlemler yeterince alınmadığında,tedavinin bitiminden 2-3 hafta sonrasına kadar devam edebilir.
Radyoterapi Sonucu Karşılaşılabilecek Sorunlar
- Mukositis
- Ağız kuruluğu
- Enfeksiyonlara eğilim
- Oral florada değişme
- Diş çürükleri
- Kök yüzeyi çürükleri
- Periodontal hastalık ve gingivitiste şiddetlenme
- Erozyon, hassasiyet
- Trismus
- Osteoradyonekroz
- Diş ağrısı
- Progressif endarteritis
- Kan tablosunda değişme
- Yutkunma güçlüğü
- Tad kaybı
- Doku kumluğuna bağlı çatlaklar